Đốt laser ngăn nốt ruồi hóa ung thư

Can thiệp sớm các nốt ruồi bất thường vừa giảm thiểu nguy cơ nốt ruồi tiến triển ác tính, vừa đảm bảo thẩm mỹ cho người bệnh.

Xóa nốt ruồi bất thường bằng laser công nghệ cao

Trung bình mỗi tháng, chuyên khoa Da liễu - Thẩm mỹ Da, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM thực hiện khoảng 150 trường hợp điều trị nốt ruồi, trong đó, khoảng 10% là nốt ruồi bất thường. Điểm chung của các trường hợp này là nốt ruồi thay đổi màu sắc, kích thước tăng nhanh so với trước đó. Một số trường hợp gia đình người bệnh có người bị ung thư da; bản thân người bệnh cũng tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ thúc đẩy ung thư da như thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời hoặc môi trường làm việc với hóa chất độc hại.

Đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM điều trị mụn trứng cá, chị L.H.M.C. (32 tuổi, Long An) muốn tẩy thêm nốt ruồi lớn ngay sau gáy để tự tin mặc áo hở lưng. Tuy nhiên, khi thăm khám, ThS.BS CKI Phạm Trường An, chuyên khoa Da liễu - Thẩm mỹ da, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM nhận thấy người bệnh có nhiều yếu tố bất thường, như: nốt ruồi màu nâu vàng, bề mặt sần sùi, kích thước 6mm, thỉnh thoảng ngứa và đau nhói. Khai thác tiền sử, chị C. cho biết gia đình có cô ruột và ông nội bị ung thư da, bản thân C. cũng vài lần bị cháy nắng.

Nhận định nốt ruồi này có khả năng diễn biến ác tính trong tương lai, bác sĩ An chỉ định lấy mẫu sinh thiết bấm và đốt nốt ruồi bằng laser CO2. Sau khi sát khuẩn, tiêm thuốc tê giảm đau, bác sĩ chiếu tia laser với bước sóng 10.600nm lên từng phần của nốt ruồi. Tia laser chiếu đến đâu, nốt ruồi mờ đến đó. Chỉ sau khoảng 10 phút, nốt ruồi bị xoá hoàn toàn, ít chảy máu.

Tia laser CO2 mang theo lượng nhiệt lớn, tác động sâu vào các lớp của da, đốt cháy các tế bào đích ở vùng điều trị mà không gây hại đến những vùng xung quanh, ít tác dụng phụ. Công nghệ laser này có độ chính xác cao hơn các công nghệ laser cũ hay xịt nitơ lạnh, đốt điện hay phẫu thuật cắt nốt ruồi. Sau vài ngày, vết thương tẩy nốt ruồi của chị C. đã lành, đóng mài. Kết quả sinh thiết nốt ruồi là lành tính.

Hai năm trước, vai ông N.V.A. (53 tuổi, Đồng Nai) xuất hiện một nốt ruồi mới. Gần đây đi xem thầy phong thuỷ, ông được “phán” nốt ruồi này không tốt, ảnh hưởng đến đường tài lộc. Ông tới spa gần nhà, được thoa dung dịch không rõ loại vài lần, nhưng nốt ruồi không mất hết mà rỉ máu, đau rát, có dấu hiệu nhiễm trùng.

Bác sĩ An cho biết nốt ruồi của ông A. lành tính nhưng có chân sâu. Việc tẩy bằng hoá chất chỉ lấy được một phần bề mặt nốt ruồi, thêm nữa, quá trình thực hiện không đảm bảo vô khuẩn, dẫn đến viêm nhiễm. Tẩy nốt ruồi sai cách có thể làm tổn thương bề mặt da, tạo điều kiện thuận lợi cho nốt ruồi lành tính hoá ung thư. Ông A. được điều trị kháng sinh, kháng viêm trước, khi kiểm soát ổn định mới chiếu laser CO2 xóa nốt ruồi.

“Hầu hết nốt ruồi là lành tính. Không phải lúc nào các tổn thương, bất thường ở nốt ruồi cũng tiến triển thành ung thư”, bác sĩ An nói.

Nốt ruồi bất thường là nốt ruồi có các dấu hiệu theo quy luật ABCDE, bao gồm: A (Asymmetry) - hai nửa không tương xứng với nhau; B (Border) - bờ gồ ghề, không bằng phẳng; C (Color) - nhiều màu sắc như màu nâu, vàng nâu, đen… trên một nốt ruồi là dấu hiệu cảnh báo ung thư, khi ung thư phát triển, nốt ruồi có thể xuất hiện thêm các màu đỏ, trắng, xanh dương; D (Diameter) - kích thước lớn 6 mm; E (Evolving) - thay đổi nhanh về kích thước, hình dạng, màu sắc, có chảy máu, ngứa, đóng mài.

Những nốt ruồi bất thường có khả năng tiến triển ác tính cao sẽ được chỉ định xóa nốt ruồi nhằm mục đích điều trị phòng ngừa.

Cẩn trọng khi tự xóa nốt ruồi

Theo bác sĩ An, việc tẩy nốt ruồi diễn ra rất phổ biến tại Việt Nam, chủ yếu vì quan điểm phong thủy và tính thẩm mỹ. Dịch vụ tẩy nốt ruồi xuất hiện từ nhà tới quán cắt tóc gội đầu, tiệm làm móng, spa mà không chỉ gói gọn ở cơ sở y tế. Các phương pháp phổ biến nhất là chấm axit, đốt điện, chiếu tia laser, chấm nitơ lỏng… với chi phí rẻ, nhanh gọn, được nhiều người lựa chọn, song không thể kiểm chứng được chất lượng, hiệu quả.

Thực tế, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM đã tiếp nhận nhiều trường hợp bị bỏng, sẹo xấu, nốt ruồi hóa ung thư do tẩy nốt ruồi không an toàn.

Bên cạnh đó, không phải nốt ruồi nào cũng có thể loại bỏ. Nếu can thiệp không đúng, tế bào ung thư vốn phát triển nhanh càng bị kích thích tăng sinh, khiến tổn thương ung thư lan tràn, xâm lấn sâu và rộng hơn, di căn rất nhanh đến các cơ quan khác, gây khó khăn trong điều trị, tăng nguy cơ tử vong.

Khi có nhu cầu tẩy nốt ruồi, hoặc có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào trên da, người bệnh nên tới khám ở cơ sở y tế có chuyên khoa da liễu hoặc ung bướu. Với các nốt ruồi bất thường, ngoài khám lâm sàng, hỏi bệnh sử cá nhân và gia đình, các bác sĩ sẽ sinh thiết da và xét nghiệm mô bệnh học để có chẩn đoán và điều trị phù hợp.

Tia cực tím (tia UV) trong ánh nắng mặt trời hoặc các thiết bị phát ra tia UV là nguyên nhân chính gây ra ung thư da, bỏng nắng, lão hoá da. ­Tia UV chiếu vào da gây ra phản ứng quang hóa khiến cấu trúc DNA tế bào bị phá hủy, gây bất hoạt và hủy những tế bào quan trọng trong hàng rào bảo vệ da.

Nốt ruồi ở vùng phơi bày ánh sáng (mặt, vai, gáy, lưng) và vùng hay cọ xát (cạp quần, quai áo)… cũng có nguy cơ ung thư cao hơn các vùng khác.

Những người có nguy cơ ung thư da cao là người thường xuyên tiếp xúc với ánh sáng mặt trời (công nhân vệ sinh, công nhân xây dựng, nông dân, người bán hàng rong, tài xế…); người tiếp xúc với hóa chất độc hại, nhiễm độc thạch tín và có tiền sử gia đình mắc ung thư da, người lớn tuổi, người suy giảm miễn dịch.

Bác sĩ An khuyến cáo người dân cần hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong thời gian dài, nên chống nắng bằng cách thoa kem chống nắng, uống viên chống nắng, mặc quần áo dài tay, đội mũ rộng vành, đeo kính râm khi ra ngoài.